‫שיחון‬

‫מילות חיבור 3‬ » ترکیبونه 3

‫96 [תשעים ושש]‬

‫מילות חיבור 3‬

96 [ نهه شپیته ]

ترکیبونه 3

בחר כיצד תרצה לראות את התרגום:

הורד MP3 (.zip קבצים)

MP3 פשטו (1-100)

לא נמצא סרטון!

‫שפה ומתמטיקה‬

‫חשיבה ושפה שייכים יחדיו.‬ ‫והם משפיעים אחת על השנייה.‬ ‫מבנים לשוניים מעצבים את מבני החשיבה שלנו.‬ ‫למשל, יש שפות שאין בהן את המילים לתאר מספרים.‬ ‫דוברי שפות אלה לא מבינים את המושג מספרים.‬ ‫גם מתמטיקה ושפות שייכות איכשהו יחדיו.‬ ‫מבנים דקדוקיים ומתמטיים הם לעתים קרובות דומים.‬ ‫יש חוקרים שמאמינים שנעשה להם גם עיבוד דומה במוח.‬ ‫הם חושבים שמרכז השפות שלנו גם אחראי על עיבוד מתמטיקה.‬ ‫והוא יכול לעזור למוחנו לעשות חישובים.‬ ‫אך מחקרים חדשים מגיעים לתוצאה שונה.‬ ‫הם מראים שמוחנו מעבד מתמטיקה גם ללא שפה.‬ ‫>חוקרים בדקו שלושה גברים.‬ ‫מוחם של הנבדקים היה פצוע.‬ ‫ומרכז השפות במוח ניזוק כתוצאה מהפציעה.‬ ‫היה לגברים קושי גדול בדיבור.‬ ‫והם לא יכלו להרכיב משפטים פשוטים.‬ ‫הם גם לא יכלו להבין מילים.‬ ‫הגברים היו צריכים לפתור שאלות בחשבון לאחר מבחן השפה.‬ ‫חלק מהחידות המתמטיות האלה היו מאוד מסובכים.‬ ‫והם הצליחו לפתור אותן למרות זאת!‬ ‫תוצאת מחקר זה היא מאוד מעניינת.‬ ‫היא מראה שמתמטיקה לא מקודדת בעזרת מילים.‬ ‫יכול להיות שיש לשפה ולמתמטיקה את אותו בסיס.‬ ‫לשתיהן נעשה עיבוד על ידי אותו מרכז במוח.‬ ‫אך מוחנו לא צריך לתרגם מתמטיקה לשפה קודם.‬ ‫אולי מתפתחות שפה ומתמטיקה גם יחדיו...‬ ‫והן נפרדות אחת מהשנייה כשמוחנו מסיים להתפתח!‬

עברית	פשטו	נגן יותר
‫אני קם / ה כאשר השעון המעורר מצלצל.‬	زه ژر تر ژره پاڅیږم لکه څنګه چې د الارم ساعت غږیږي. زه ژر تر ژره پاڅیږم لکه څنګه چې د الارم ساعت غږیږي. 1 ت--یب-نه-3 ترکیبونه 3	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫אני קם / ה כאשר השעון המעורר מצלצל.‬ زه ژر تر ژره پاڅیږم لکه څنګه چې د الارم ساعت غږیږي. ترکیبونه 3 EN שֶׁמַע I get up as soon as the alarm rings. DE שֶׁמַע Ich stehe auf, sobald der Wecker klingelt. ES שֶׁמַע (Yo) me levanto en cuanto suena el despertador. FR שֶׁמַע Je me lève des que le réveil sonne. IT שֶׁמַע Mi alzo appena suona la sveglia. RU שֶׁמַע Я встаю, как только звонит будильник.
‫אני מרגיש עייף / ה כשאני צריך / ה ללמוד.‬	زه ستړی کیږم کله چې زه باید مطالعه وکړم. زه ستړی کیږم کله چې زه باید مطالعه وکړم. 1 ت-ک------3 ترکیبونه 3	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫אני מרגיש עייף / ה כשאני צריך / ה ללמוד.‬ زه ستړی کیږم کله چې زه باید مطالعه وکړم. ترکیبونه 3 EN שֶׁמַע I become tired as soon as I have to study. DE שֶׁמַע Ich werde müde, sobald ich lernen soll. ES שֶׁמַע Me siento cansado /-a en cuanto tengo que estudiar. FR שֶׁמַע Je me fatigue des que je dois étudier. IT שֶׁמַע Mi stanco appena inizio a studiare. RU שֶׁמַע Я чувствую усталость, как только я должен / должна что-то учить.
‫אני אפסיק לעבוד כשאגיע לגיל שישים.	زه به کار بند کړم کله چې زه 60 کلن یم. زه به کار بند کړم کله چې زه 60 کلن یم. 1 زه -ر--ر -ر- پا-یږ- --ه څنګه -ې-د --ارم---عت ---ږي. زه ژر تر ژره پاڅیږم لکه څنګه چې د الارم ساعت غږیږي.	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫אני אפסיק לעבוד כשאגיע לגיל שישים. زه به کار بند کړم کله چې زه 60 کلن یم. زه ژر تر ژره پاڅیږم لکه څنګه چې د الارم ساعت غږیږي. EN שֶׁמַע I will stop working as soon as I am 60. DE שֶׁמַע Ich höre auf zu arbeiten, sobald ich 60 bin. ES שֶׁמַע Dejaré de trabajar en cuanto tenga 60 años. FR שֶׁמַע J’arrêterai le travail des que j’aurai 60 ans. IT שֶׁמַע Smetto di lavorare appena faccio sessant’anni. RU שֶׁמַע Я перестану работать, как только мне исполнятся 60.
‫מתי תתקשר / י?‬	ته کله ٹیلیفون کوې؟ ته کله ٹیلیفون کوې؟ 1 ز- ژ- ---ژره -ا---- -ک--څن-- چ- د ا-ارم-ساع- -----. زه ژر تر ژره پاڅیږم لکه څنګه چې د الارم ساعت غږیږي.	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫מתי תתקשר / י?‬ ته کله ٹیلیفون کوې؟ زه ژر تر ژره پاڅیږم لکه څنګه چې د الارم ساعت غږیږي. EN שֶׁמַע When will you call? DE שֶׁמַע Wann rufen Sie an? ES שֶׁמַע ¿Cuándo llamará (usted)? FR שֶׁמַע Quand appellerez-vous ? IT שֶׁמַע Quando telefona? RU שֶׁמַע Когда Вы позвоните?
‫כשיהיה לי רגע פנוי.‬	لکه څنګه چې زه یوه شیبه لرم. لکه څنګه چې زه یوه شیبه لرم. 1 زه--- ---ژ------یږم-ل-- --ګه-چ- --الار----عت غږ---. زه ژر تر ژره پاڅیږم لکه څنګه چې د الارم ساعت غږیږي.	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫כשיהיה לי רגע פנוי.‬ لکه څنګه چې زه یوه شیبه لرم. زه ژر تر ژره پاڅیږم لکه څنګه چې د الارم ساعت غږیږي. EN שֶׁמַע As soon as I have a moment. DE שֶׁמַע Sobald ich einen Moment Zeit habe. ES שֶׁמַע En cuanto tenga un momento. FR שֶׁמַע Des que j’aurai le temps. IT שֶׁמַע Appena ho un momento di tempo. RU שֶׁמַע Как только у меня будет немного времени.
‫הוא יתקשר כשיהיה לו קצת זמן.‬	هغه به ژر تر ژره تلیفون وکړي کله چې هغه یو څه وخت ولري. هغه به ژر تر ژره تلیفون وکړي کله چې هغه یو څه وخت ولري. 1 زه--تړ- -یږم-ک-ه--ې زه---ید-مط-ل-- وک--. زه ستړی کیږم کله چې زه باید مطالعه وکړم.	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫הוא יתקשר כשיהיה לו קצת זמן.‬ هغه به ژر تر ژره تلیفون وکړي کله چې هغه یو څه وخت ولري. زه ستړی کیږم کله چې زه باید مطالعه وکړم. EN שֶׁמַע He’ll call, as soon as he has a little time. DE שֶׁמַע Er ruft an, sobald er etwas Zeit hat. ES שֶׁמַע Llamará en cuanto tenga tiempo. FR שֶׁמַע Il appelle des qu’il a le temps. IT שֶׁמַע Lui telefona appena ha un po’ di tempo. RU שֶׁמַע Он позвонит, как только у него будет немного времени.
‫כמה זמן תעבוד / תעבדי?‬	څومره وخت به کار کوي؟ څومره وخت به کار کوي؟ 1 زه ست-ی کیږ--ک-- چې زه با---م---ع----ړ-. زه ستړی کیږم کله چې زه باید مطالعه وکړم.	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫כמה זמן תעבוד / תעבדי?‬ څومره وخت به کار کوي؟ زه ستړی کیږم کله چې زه باید مطالعه وکړم. EN שֶׁמַע How long will you work? DE שֶׁמַע Wie lange werden Sie arbeiten? ES שֶׁמַע ¿Hasta cuándo va a trabajar (usted)? FR שֶׁמַע Combien de temps travaillerez-vous ? IT שֶׁמַע Quanto tempo lavorerà? RU שֶׁמַע Как долго Вы будете работать?
‫אני אעבוד כל זמן שאוכל.‬	زه به تر هغه وخته پورې کار وکړم چې زه یې کولی شم. زه به تر هغه وخته پورې کار وکړم چې زه یې کولی شم. 1 زه-س-ړی---ږم --ه-چ- ز---ا---م--ل-ه و-ړم. زه ستړی کیږم کله چې زه باید مطالعه وکړم.	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫אני אעבוד כל זמן שאוכל.‬ زه به تر هغه وخته پورې کار وکړم چې زه یې کولی شم. زه ستړی کیږم کله چې زه باید مطالعه وکړم. EN שֶׁמַע I’ll work as long as I can. DE שֶׁמַע Ich werde arbeiten, solange ich kann. ES שֶׁמַע Trabajaré mientras pueda. FR שֶׁמַע Je travaillerai aussi longtemps que je le peux. IT שֶׁמַע Lavorerò finché potrò. RU שֶׁמַע Я буду работать сколько смогу.
‫אני אעבוד כל זמן שאהיה בריא / ה.‬	زه به تر هغه وخته پورې کار وکړم چې زه روغ یم. زه به تر هغه وخته پورې کار وکړم چې زه روغ یم. 1 زه-به-کا--بن--ک---ک-- چې-ز- -- --ن-ی-. زه به کار بند کړم کله چې زه 60 کلن یم.	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫אני אעבוד כל זמן שאהיה בריא / ה.‬ زه به تر هغه وخته پورې کار وکړم چې زه روغ یم. زه به کار بند کړم کله چې زه 60 کلن یم. EN שֶׁמַע I’ll work as long as I am healthy. DE שֶׁמַע Ich werde arbeiten, solange ich gesund bin. ES שֶׁמַע Trabajaré mientras esté bien de salud. FR שֶׁמַע Je travaillerai aussi longtemps que je serai en bonne santé. IT שֶׁמַע Lavorerò finché sarò sano. RU שֶׁמַע Я буду работать пока я здоров / здорова.
‫הוא שוכב במיטה במקום לעבוד.‬	هغه د کار کولو پر ځای په بستر کې پروت دی. هغه د کار کولو پر ځای په بستر کې پروت دی. 1 زه-به-کا---ند-کړ--کله چ- -ه-6- کل- ی-. زه به کار بند کړم کله چې زه 60 کلن یم.	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫הוא שוכב במיטה במקום לעבוד.‬ هغه د کار کولو پر ځای په بستر کې پروت دی. زه به کار بند کړم کله چې زه 60 کلن یم. EN שֶׁמַע He lies in bed instead of working. DE שֶׁמַע Er liegt im Bett, anstatt dass er arbeitet. ES שֶׁמַע (Él) está en la cama, en vez de trabajar. FR שֶׁמַע Il reste au lit au lieu de travailler. IT שֶׁמַע Sta a letto invece di lavorare. RU שֶׁמַע Он лежит в постели вместо того, чтобы работать.
‫היא קוראת עיתון במקום לבשל.‬	هغه د پخلي پر ځای ورځپاڼه لولي. هغه د پخلي پر ځای ورځپاڼه لولي. 1 ز- ب----ر-ب-د---م---- ----- -- -----م. زه به کار بند کړم کله چې زه 60 کلن یم.	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫היא קוראת עיתון במקום לבשל.‬ هغه د پخلي پر ځای ورځپاڼه لولي. زه به کار بند کړم کله چې زه 60 کلن یم. EN שֶׁמַע She reads the newspaper instead of cooking. DE שֶׁמַע Sie liest die Zeitung, anstatt dass sie kocht. ES שֶׁמַע (Ella) lee el periódico, en lugar de cocinar. FR שֶׁמַע Elle lit le journal au lieu de faire la cuisine. IT שֶׁמַע Lei legge il giornale invece di cucinare. RU שֶׁמַע Она читает газету вместо того, чтобы готовить.
‫הוא יושב בפאב במקום ללכת הביתה.‬	هغه کور ته د تګ پر ځای په پب کې ناست دی. هغه کور ته د تګ پر ځای په پب کې ناست دی. 1 t- -l--y-yf-n-koê ta kla ylyfon koê	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫הוא יושב בפאב במקום ללכת הביתה.‬ هغه کور ته د تګ پر ځای په پب کې ناست دی. ta kla ylyfon koê EN שֶׁמַע He is at the bar instead of going home. DE שֶׁמַע Er sitzt in der Kneipe, anstatt dass er nach Hause geht. ES שֶׁמַע (Él) está en el bar, en lugar de irse a casa. FR שֶׁמַע Il est assis au bistrot au lieu d’aller à la maison. IT שֶׁמַע Lui sta al bar invece di andare a casa. RU שֶׁמַע Он сидит в пивнушке вместо того, чтобы идти домой.
‫עד כמה שאני יודע הוא גר כאן.‬	تر هغه ځایه چې زه پوهیږم، هغه دلته ژوند کوي. تر هغه ځایه چې زه پوهیږم، هغه دلته ژوند کوي. 1 ta--l- ---------ê ta kla ylyfon koê	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫עד כמה שאני יודע הוא גר כאן.‬ تر هغه ځایه چې زه پوهیږم، هغه دلته ژوند کوي. ta kla ylyfon koê EN שֶׁמַע As far as I know, he lives here. DE שֶׁמַע Soweit ich weiß, wohnt er hier. ES שֶׁמַע Por lo que yo sé, (él) vive aquí. FR שֶׁמַע Autant que je le sache, il habite ici. IT שֶׁמַע A quanto so lui abita qui. RU שֶׁמַע Насколько я знаю, он здесь живёт.
‫עד כמה שאני יודע אשתו חולה.‬	تر هغه ځایه چې زه پوهیږم، میرمن یې ناروغه ده. تر هغه ځایه چې زه پوهیږم، میرمن یې ناروغه ده. 1 t- --a --y--n---ê ta kla ylyfon koê	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫עד כמה שאני יודע אשתו חולה.‬ تر هغه ځایه چې زه پوهیږم، میرمن یې ناروغه ده. ta kla ylyfon koê EN שֶׁמַע As far as I know, his wife is ill. DE שֶׁמַע Soweit ich weiß, ist seine Frau krank. ES שֶׁמַע Por lo que yo sé, su esposa está enferma. FR שֶׁמַע Autant que je le sache, sa femme est malade. IT שֶׁמַע A quanto so sua moglie è malata. RU שֶׁמַע Насколько я знаю, его жена больна.
‫עד כמה שאני יודע הוא מובטל.‬	تر هغه ځایه چې زه پوهیږم، هغه وزګار دی. تر هغه ځایه چې زه پوهیږم، هغه وزګار دی. 1 ل-ه څنګه -ې -ه ی----یب- ل--. لکه څنګه چې زه یوه شیبه لرم.	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫עד כמה שאני יודע הוא מובטל.‬ تر هغه ځایه چې زه پوهیږم، هغه وزګار دی. لکه څنګه چې زه یوه شیبه لرم. EN שֶׁמַע As far as I know, he is unemployed. DE שֶׁמַע Soweit ich weiß, ist er arbeitslos. ES שֶׁמַע Por lo que yo sé, (él) no tiene trabajo. FR שֶׁמַע Autant que je le sache, il est au chômage. IT שֶׁמַע A quanto so lui è disoccupato. RU שֶׁמַע Насколько я знаю, он безработный.
‫התעוררתי מאוחר אחרת הייתי מגיע / ה בזמן.‬	ما که ډیر خوب نه و کړی ، نو زه به په وخت تللی وم. ما که ډیر خوب نه و کړی ، نو زه به په وخت تللی وم. 1 لکه څ-----ې-زه -و- ---- --م. لکه څنګه چې زه یوه شیبه لرم.	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫התעוררתי מאוחר אחרת הייתי מגיע / ה בזמן.‬ ما که ډیر خوب نه و کړی ، نو زه به په وخت تللی وم. لکه څنګه چې زه یوه شیبه لرم. EN שֶׁמַע I overslept; otherwise I’d have been on time. DE שֶׁמַע Ich hatte verschlafen, sonst wäre ich pünktlich gewesen. ES שֶׁמַע (Yo) me quedé dormido, si no, habría llegado a tiempo. FR שֶׁמַע Si je ne m’étais pas endormi, j’aurais été à l’heure. IT שֶׁמַע Non mi sono svegliato in tempo, altrimenti sarei stato puntuale. RU שֶׁמַע Я проспал / проспала, а то я был бы / была бы вовремя.
‫איחרתי לאוטובוס אחרת הייתי מגיע / ה בזמן.‬	ما که بس له لاسه ورکړی و، زه به په وخت راغلی وم. ما که بس له لاسه ورکړی و، زه به په وخت راغلی وم. 1 لک- -نګه--ې -- یوه ---- لر-. لکه څنګه چې زه یوه شیبه لرم.	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫איחרתי לאוטובוס אחרת הייתי מגיע / ה בזמן.‬ ما که بس له لاسه ورکړی و، زه به په وخت راغلی وم. لکه څنګه چې زه یوه شیبه لرم. EN שֶׁמַע I missed the bus; otherwise I’d have been on time. DE שֶׁמַע Ich hatte den Bus verpasst, sonst wäre ich pünktlich gewesen. ES שֶׁמַע (Yo) perdí el autobús, si no, habría llegado a tiempo. FR שֶׁמַע Si je n’avais pas manqué le bus, j’aurais été à l’heure. IT שֶׁמַע Avevo perso l’autobus, altrimenti sarei stato puntuale. RU שֶׁמַע Я пропустил / пропустила автобус, а то я был бы / была бы вовремя.
‫לא מצאתי את הדרך אחרת הייתי מגיע / ה בזמן.‬	ما لاره نه وه موندلې، که نه نو زه به په وخت راغلی وم. ما لاره نه وه موندلې، که نه نو زه به په وخت راغلی وم. 1 هغ- ب---ر-تر --ه تل--و--و-ړي---ه-چ- --ه یو څ---خت-ولري. هغه به ژر تر ژره تلیفون وکړي کله چې هغه یو څه وخت ولري.	שפות נוספות לחץ על דגל! ‫לא מצאתי את הדרך אחרת הייתי מגיע / ה בזמן.‬ ما لاره نه وه موندلې، که نه نو زه به په وخت راغلی وم. هغه به ژر تر ژره تلیفون وکړي کله چې هغه یو څه وخت ولري. EN שֶׁמַע I didn’t find the way / I got lost; otherwise I’d have been on time. DE שֶׁמַע Ich hatte den Weg nicht gefunden, sonst wäre ich pünktlich gewesen. ES שֶׁמַע No encontré el camino, si no, habría llegado a tiempo. FR שֶׁמַע Si je ne m’étais pas perdu, j’aurais été à l’heure. IT שֶׁמַע Non trovavo la strada, altrimenti sarei stato puntuale. RU שֶׁמַע Я не нашёл / не нашла дорогу, а то я был бы / была бы вовремя.