Я --тел б--/-хо---- -ы-м-н-ральной во-ы.
Я х____ б_ / х_____ б_ м__________ в____
Я х-т-л б- / х-т-л- б- м-н-р-л-н-й в-д-.
----------------------------------------
Я хотел бы / хотела бы минеральной воды. 0 Etot-s-ol-k--vobo-e-?E___ s_____ s________E-o- s-o-i- s-o-o-e-?---------------------Etot stolik svoboden?
Я --тел--ы - ---е---бы --ш-у-ч-я----имо-ом.
Я х____ б_ / х_____ б_ ч____ ч__ с л_______
Я х-т-л б- / х-т-л- б- ч-ш-у ч-я с л-м-н-м-
-------------------------------------------
Я хотел бы / хотела бы чашку чая с лимоном. 0 C-----y-m--he-e po-ovet--a-ʹ?C___ V_ m______ p____________C-t- V- m-z-e-e p-s-v-t-v-t-?-----------------------------Chto Vy mozhete posovetovatʹ?
Я -от-л б- - хо---а-бы-чаш-у ч---с--олоком.
Я х____ б_ / х_____ б_ ч____ ч__ с м_______
Я х-т-л б- / х-т-л- б- ч-ш-у ч-я с м-л-к-м-
-------------------------------------------
Я хотел бы / хотела бы чашку чая с молоком. 0 Ya--ho-el-b- - k--t--- b--p--a.Y_ k_____ b_ / k______ b_ p____Y- k-o-e- b- / k-o-e-a b- p-v-.-------------------------------Ya khotel by / khotela by piva.
У Ва- --ть пе-ельни-а?
У В__ е___ п__________
У В-с е-т- п-п-л-н-ц-?
----------------------
У Вас есть пепельница? 0 Y- -ho----b-------t-la by -iv-.Y_ k_____ b_ / k______ b_ p____Y- k-o-e- b- / k-o-e-a b- p-v-.-------------------------------Ya khotel by / khotela by piva.
У -ен--не- --лки.
У м___ н__ в_____
У м-н- н-т в-л-и-
-----------------
У меня нет вилки. 0 Ya------l----/--h--e-- b- ---er--ʹn-y-vod-.Y_ k_____ b_ / k______ b_ m__________ v____Y- k-o-e- b- / k-o-e-a b- m-n-r-l-n-y v-d-.-------------------------------------------Ya khotel by / khotela by mineralʹnoy vody.
У -----нет но-а.
У м___ н__ н____
У м-н- н-т н-ж-.
----------------
У меня нет ножа. 0 Ya -hote- by / kh----a by----er---------dy.Y_ k_____ b_ / k______ b_ m__________ v____Y- k-o-e- b- / k-o-e-a b- m-n-r-l-n-y v-d-.-------------------------------------------Ya khotel by / khotela by mineralʹnoy vody.
Elke taal het spesifieke kenmerke.
Maar party het ook kenmerke wat wêreldwyd uniek is.
Onder dié tale is Trio.
Trio is ’n Amerikaanse boorlingtaal in Suid-Amerika.
Sowat 2 000 mense in Brasilië en Suriname praat dit.
Wat Trio spesiaal maak, is sy grammatika.
Want dit dwing sprekers om altyd die waarheid te praat.
Die sogenaamde verydelende slot (“frustrative ending”) is daarvoor verantwoordelik.
Dié agtervoegsel word in Trio aan werkwoorde gelas.
Dit dui aan hoe waar ’n sin is.
n Eenvoudige voorbeeld verduidelik presies hoe dit werk.
Kom ons gebruik die sin D
ie kind het skool toe gegaan
.
In Trio moet die spreker ’n beplaade agtervoegsel aan die werkwoord las.
Deur dié einde kan hy aandui of hy die kind self gesien het.
Maar hy kan ook aandui dat hy dit net deur gesprekke met ander weet.
Of hy sê deur die einde dat hy weet dis ’n leuen.
Die spreker moet hom dus verbind tot wat hy sê.
Dit beteken hy moet kommunikeer hoe waar ’n stelling is.
So kan hy nie enigiets geheim hou of versuiker nie.
As ’n Trio-spreker die einde weglaat, word hy as ’n leuenaar beskou.
Die amptelike taal in Suriname is Nederlands.
Vertalings uit Nederlands na Trio is dikwels problematies.
Omdat die meeste tale minder noukeurig is.
Hulle maak dit vir sprekers moontlik om vaag te wees.
Dus verbind tolke nie altyd hulself tot wat hulle sê nie.
Daarom is kommunikasie met Trio-sprekers moeilik.
Miskien sal die verydelende slot ook in ander tale nuttig wees?
Nie net in die taal van politiek nie…