Тілашар

Грамматика өтіріктің алдын алады!

Әр тілдің өзіндік ерекше белгілері бар. Ал, кейбіреулері бүкіл әлемде бірегей болып табылатын қасиеттерге ие. Бұл тілдерге трио тілі кіреді. Трио - бұл үндістердің оңтүстік американдық тілі. Бразилия мен Суринамда бұл тілде 2000 жуық адам сөйлейді. Трионың ерекшелігі - оның грамматикасы. Себебі, ол сөйлеушіні әрқашан шындықты айтуға мәжбүрлейді. Бұл фрустративті жалғауға байланысты болады. Трио тілінде жалғау етістікке жалғанады. Ол сөйлемнің қаншалықты рас екендігін көрсетеді. Оны қарапайым мысал арқылы түсіндіруге болады. Бала мектепке кетті деген сөйлемді алайық. Трио тілінде сөйлеуші етістікке белгілі бір жалғауды қосу керек. Жалғаудың арқасында ол баланы өз көзімен көрген-көрмегенін айта алады. Сонымен қатар, ол оны басқа біреуден білгенін айта алады. Немесе жалғау арқылы ол бұның өтірік екенін білетіндігін айта алады. Осылайша, сөйлеуші сөйлеу барысында жылдам шешім қабылдап отыруы керек. Яғни, ол басқаларға айтқан сөзінің қаншалықты рас екендігін айтуы керек. Осы арқылы ол ештеңені жасырып қала алмайды немесе жалған ақпарат қоса алмайды. Егер трио тілінде сөйлейтін адам жалғауды айтпаса, онда ол өтірікші болып саналады. Суринамда мемлекеттік тіл нидерланд тілі болып табылады. Нидерланд тілінен триоға аударма жасау көп қиындық туғызады. Себебі, тілдердің көбінде ондай дәлдік жоқ. Ол тілдер сөйлеушінің беймәлім қалуына мүмкіндік береді. Сондықтан, аудармашылар ойды бір мағынада беруге әрдайым мән бере бермейді. Осылайша, трио тілінде сөйлейтіндермен байланыс орнату өте күрделі. Бәлкім, фрустративті жалғау басқа тілдерге де қажет нәрсе шығар? Жалғыз саясат тіліне ғана емес...