Frazlibro

eo Familio   »   ha iyali

2 [du]

Familio

Familio

2 [biyu]

iyali

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto hausa Ludu Pli
la avo kaka k___ k-k- ---- kaka 0
la avino k--ar k____ k-k-r ----- kakar 0
li kaj ŝi shi da-ita s__ d_ i__ s-i d- i-a ---------- shi da ita 0
la patro u--n u___ u-a- ---- uban 0
la patrino u-ar u___ u-a- ---- uwar 0
li kaj ŝi sh- ---ita s__ d_ i__ s-i d- i-a ---------- shi da ita 0
la filo dan d__ d-n --- dan 0
la filino y-r y__ y-r --- yar 0
li kaj ŝi s-i d- -ta s__ d_ i__ s-i d- i-a ---------- shi da ita 0
la frato ɗ--uwan ɗ______ ɗ-n-w-n ------- ɗanuwan 0
la fratino ya---ar y______ y-r-w-r ------- yaruwar 0
li kaj ŝi s-------ta s__ d_ i__ s-i d- i-a ---------- shi da ita 0
la onklo k-w-n k____ k-w-n ----- kawun 0
la onklino inna i___ i-n- ---- inna 0
li kaj ŝi s-- d- --a s__ d_ i__ s-i d- i-a ---------- shi da ita 0
Ni estas familio. Mu ----- n-. M_ d____ n__ M- d-n-i n-. ------------ Mu dangi ne. 0
La familio ne estas malgranda. I--lin ba --r--a -- ne. I_____ b_ k_____ b_ n__ I-a-i- b- k-r-m- b- n-. ----------------------- Iyalin ba karama ba ne. 0
La familio estas granda. Iy-li ---b- -e. I____ b____ n__ I-a-i b-b-a n-. --------------- Iyali babba ne. 0

Ĉu ni ĉiuj parolas ‘Afrike’ ?

Ne ĉiuj el ni iam estis en Afriko. Sed eblus ke ĉiu lingvo iam estis tie! Tion almenaŭ kredas iuj sciencistoj. Laŭ ili la origino de ĉiuj lingvoj situas en Afriko. De tie ili poste disvastiĝis en la tutan mondon. Entute ekzistas pli ol 6000 malsamaj lingvoj. Sed ili laŭdire havas komunan afrikan radikon. Esploristoj komparis la fonemojn de ĉiuj lingvoj. La fonemoj estas la plej malgrandaj distingeblaj sonunuoj. Se fonemo modifiĝas, ankaŭ la vortsignifo modifiĝas. Ekzemplo el la angla lingvo povas ilustri tion. En la angla dip kaj tip karakterizas malsamajn aferojn. Sekve, /d/ kaj /t/ en la angla estas du malsamaj fonemoj. Plejgrandas tiu sondiverseco en la lingvoj de Afriko. Sed ĝi konsiderinde malgrandiĝas ju pli oni malproksimiĝas de tie. Kaj ĝuste tie la esploristoj vidas la pruvon de sia tezo. Ĉar la etendiĝantaj loĝantaroj iĝas pli samformaj. Ĉe siaj eksteraj randoj malgrandiĝas la genetika diverseco. Tio ŝuldiĝas al la fakto ke ankaŭ la nombro de la ‘kolonianoj’ malpliiĝas. Je malpli la genoj elmigras, des pli unuforma iĝas loĝantaro. La eblaj genkombinoj malpliiĝas. Rezulte, la anoj de elmigrinta loĝantaro similiĝas. La sciencistoj nomas tion la fonda efekto. Forlasante Afrikon la homoj kunprenis sian lingvon. Sed malpli da kolonianoj ankaŭ havas malpli da fonemoj en sia pakaĵo. Tiel unuformiĝas la unuopaj lingvoj kun la tempo. Ŝajnas pruvite ke la Homo sapiens venas el Afriko. Ni scivolas ĉu tio ankaŭ validas por ties lingvo...