И-две------и с ма----з-.
И д__ п_____ с м________
И д-е п-р-и- с м-й-н-з-.
------------------------
И две порции с майонеза. 0 V --s-o--n-a 4V r_________ 4V r-s-o-a-t- 4--------------V restoranta 4
И -р- -----и---ч--- -аден-чк--- ---чи--.
И т__ п_____ п_____ н________ с г_______
И т-и п-р-и- п-ч-н- н-д-н-ч-и с г-р-и-а-
----------------------------------------
И три порции печени наденички с горчица. 0 E--a-p--ts--- pyrzh-ni --r-of- s-k---hu-.E___ p_______ p_______ k______ s k_______E-n- p-r-s-y- p-r-h-n- k-r-o-i s k-t-h-p------------------------------------------Edna portsiya pyrzheni kartofi s ketchup.
Имат- ----в-тн- -ел-?
И____ л_ ц_____ з____
И-а-е л- ц-е-н- з-л-?
---------------------
Имате ли цветно зеле? 0 I dve-po-t--- s ma----z-.I d__ p______ s m________I d-e p-r-s-i s m-y-n-z-.-------------------------I dve portsii s mayoneza.
Аз--би-ам ц---в--а.
А_ о_____ ц________
А- о-и-а- ц-р-в-ц-.
-------------------
Аз обичам царевица. 0 I d-- p-r-s-- - -a-on-z-.I d__ p______ s m________I d-e p-r-s-i s m-y-n-z-.-------------------------I dve portsii s mayoneza.
А- ----а- к--став-ц-.
А_ о_____ к__________
А- о-и-а- к-а-т-в-ц-.
---------------------
Аз обичам краставици. 0 I dve--or-s-- ----y-----.I d__ p______ s m________I d-e p-r-s-i s m-y-n-z-.-------------------------I dve portsii s mayoneza.
И т- ли--бич-ш б--к-л-?
И т_ л_ о_____ б_______
И т- л- о-и-а- б-о-о-и-
-----------------------
И ти ли обичаш броколи? 0 K--v- --l---h--s- i----?K____ z__________ i_____K-k-i z-l-n-h-t-i i-a-e-------------------------Kakvi zelenchutsi imate?
И--и-л- об--аш-п-пер?
И т_ л_ о_____ п_____
И т- л- о-и-а- п-п-р-
---------------------
И ти ли обичаш пипер? 0 I---e--i-zelen-b-b?I____ l_ z____ b___I-a-e l- z-l-n b-b--------------------Imate li zelen bob?
Die meeste van die wêreld se spreektale is toontale.
In toontale is die toonhoogte kritiek.
Dit bepaal wat die woorde of lettergrepe beteken.
Die toon behoort dus volledig aan die woord.
Die meeste van Asië se spreektale is toontale.
Voorbeelde is Chinees, Thai en Viëtnamees.
Daar is ook verskeie toontale in Afrika.
Baie van Amerika se inheemse tale is ook toontale.
Indo-Europese tale bevat meestal slegs toonelemente.
Dit geld byvoorbeeld vir Sweeds en Serwies.
Die getal toonhoogtes verskil in individuele tale.
In Chinees kan vier verskillende tone onderskei word.
Daardeur kan die lettergreep
ma
vier betekenisse hê.
Hulle is
ma
,
hennep
,
perd
en
te kere gaan
.
Dis interessant dat toontale ook ’n uitwerking op ons gehoor het.
Studies van absolute gehoor het dit bewys.
Absolute gehoor is die vermoë om tone te hoor en akkuraat te identifiseer.
In Europa en Noord-Amerika kom absolute gehoor selde voor.
Minder as een uit 10 000 mense het dit.
Met Chinese moedertaalsprekers is dit anders.
Hier het nege keer soveel mense dié spesiale vermoë.
Toe ons babas was, het ons byna almal absolute gehoor gehad.
Ons het dit gebruik om reg te leer praat.
Ongelukkig verloor die meeste mense dit later.
Toonhoogte is ook in musiek belangrik.
Dis veral waar van kulture wat ’n toontaal praat.
Hulle moet baie presies by die melodie hou.
Anders kan ’n mooi liefdeslied ’n absurde lied word!