Я не зн-ю,--и в-- мене ко--є.
Я н_ з____ ч_ в__ м___ к_____
Я н- з-а-, ч- в-н м-н- к-х-є-
-----------------------------
Я не знаю, чи він мене кохає. 0 S------p--rya-n--rec--nnya - c-yS_______________ r________ z c__S-l-d-o-i-r-a-n- r-c-e-n-a z c-y--------------------------------Skladnopidryadni rechennya z chy
Я----з---- ч--в-----в---е--ся.
Я н_ з____ ч_ в__ п___________
Я н- з-а-, ч- в-н п-в-р-е-ь-я-
------------------------------
Я не знаю, чи він повернеться. 0 Skl--no-i-r--d----ec--nny--- -hyS_______________ r________ z c__S-l-d-o-i-r-a-n- r-c-e-n-a z c-y--------------------------------Skladnopidryadni rechennya z chy
Я за-ит-ю--еб-,------н-б-еш-.
Я з______ с____ ч_ в__ б_____
Я з-п-т-ю с-б-, ч- в-н б-е-е-
-----------------------------
Я запитую себе, чи він бреше. 0 YA -----ayu- ----v-n----i ---e-efo-u-e.Y_ n_ z_____ c__ v__ m___ z____________Y- n- z-a-u- c-y v-n m-n- z-t-l-f-n-y-.---------------------------------------YA ne znayu, chy vin meni zatelefonuye.
Я--ум-іваю------------сно----- ----ба-сь.
Я с__________ щ_ я д_____ й___ п_________
Я с-м-і-а-с-, щ- я д-й-н- й-м- п-д-б-ю-ь-
-----------------------------------------
Я сумніваюся, що я дійсно йому подобаюсь. 0 C-y --n-m--e---ub-tʹ?C__ v__ m___ l_______C-y v-n m-n- l-u-y-ʹ----------------------Chy vin mene lyubytʹ?
Я сум-і-аю-я, що в-- -ен--н-п---.
Я с__________ щ_ в__ м___ н______
Я с-м-і-а-с-, щ- в-н м-н- н-п-ш-.
---------------------------------
Я сумніваюся, що він мені напише. 0 Ch- v-n men--lyu-y--?C__ v__ m___ l_______C-y v-n m-n- l-u-y-ʹ----------------------Chy vin mene lyubytʹ?
Ч- д-й--о я-йому-п----аю--?
Ч_ д_____ я й___ п_________
Ч- д-й-н- я й-м- п-д-б-ю-ь-
---------------------------
Чи дійсно я йому подобаюсь? 0 C-y vi- -overne-ʹsya?C__ v__ p____________C-y v-n p-v-r-e-ʹ-y-?---------------------Chy vin povernetʹsya?
Мы пачынаем вучыць сваю родную мову будучы немаўлятамі.
Гэта адбываецца цалкам аўтаматычна.
Мы гэтага не заўважаем.
Але пры вывучэнні наш мозг павінны шмат працаваць.
Напрыклад, калі мы вучым граматыку, наш мозг вельмі заняты.
Кожны дзень ён чуе новыя рэчы.
Ён пастаянна атрымлівае новыя імпульсы.
Але мозг не можа апрацоўваць кожны імпульс асобна.
Ён павінен дзейнічаць эканомна.
Таму ён арыентуецца на заканамернасці.
Мозг запамінае тое, што ён часта чуе.
Ён рэгіструе, як часта сустракаецца тая ці іншая рэч.
З гэтых прыкладаў ён затым утварае граматычныя правілы.
Дзеці ведаюць, ці з'яўляецца сказ правільным або не.
Але яны не ведаюць, чаму гэта так.
Іх мозг ведае правілы, не вывучаючы іх.
Дарослыя вывучаюць мовы па-іншаму.
Яны ўжо ведаюць структуры роднай мовы.
Гэта мовы фарміруюць аснову для новых граматычных правілаў.
Але каб нешта вывучаць, дарослым патрэбныя заняткі.
Калі мозг вывучае граматыку, у ім будуецца трывалая сістэма.
Гэта бачна, напрыклад, па назоўніках і дзеясловах.
Яны захоўваюцца ў розных участках мозгу.
Пры іх апрацоўцы робяцца актыўнымі розныя ўчасткі.
Таксама простыя правілы вывучаюцца па-іншаму, у адрозненні ад складаных.
Пры вывучэнні складаных правілаў некалькі ўчасткаў мозгу працуюць разам.
Як мозг вывучае граматыку яшчэ не даследавана.
Але вядома, што тэарэтычна ён можа вывучыць любую граматыку…