Тілашар

Ми грамматиканы қалай үйренеді?

Нәресте кезімізде біз ана тілін үйрене бастаймыз. Бұл толықтай автоматты түрде орын алады. Біз оны байқамаймыз. Бірақ оқу кезінде миымыз көп жұмыс істеуі керек. Біз, мысалы, грамматиканы оқыған кезде, оның жұмысы арта түседі. Күн сайын ол жаңа нәрселерді естіп отырады. Ол үнемі жаңа импульстер алып тұрады. Бірақ ми әрбір импульсті жеке өңдей алмайды. Ол үнемді түрде жұмыс істеу керек. Сондықтан ол заңдылықтарды басшылыққа алады. Ми жиі еститінін есіне сақтайды. Ол белгілі бір заттардың қаншалықты жиі кездесетінін тіркейді. Осы мысалдардан, кейін ол грамматикалық ережелерді құрастырады. Балалар сөйлемнің дұрыс немесе қате екенін біледі. Бірақ олар не себепті бұлай екенін білмейді. Олардың миы ережелерді оқымаса да біледі. Ересектер тілдерді басқаша меңгереді. Олар өз ана тілдерінің құрылымын жақсы біледі. Осы тілдер жаңа грамматикалық ережелердің іргетасы болады. Бірақ толықтай меңгеру үшін ересектерге оқу керек. Ми грамматиканы үйренген кезде оның нақты жүйесі болады. Бұны, мысалы, зат есімдер мен етістіктерден көруге болады. Олар мидың әртүрлі бөліктерінде сақталады. Олар өңделген кезде әртүрлі ми бөлімдері белсенді бола түседі. Сондай-ақ, қарапайым ережелер күрделі ережелерден гөрі басқаша меңгеріледі. Күрделі ережелер кезінде мидың бірнеше бөлігі бірге жұмыс істейді. Мидың грамматиканы нақты қалай үйренетіндігі әлі зерттелмеген. Бірақ, теориялық тұрғыдан, ол кез келген грамматиканы үйрене алатыны белгілі.