И --е с--м-ј---з.
И д__ с_ м_______
И д-е с- м-ј-н-з-
-----------------
И две со мајонез. 0 Vo-r-e--or-n 4V_ r________ 4V- r-e-t-r-n 4--------------Vo ryestoran 4
Сак-те ли ---ја---е ис-о -------к-села-зе-к-?
С_____ л_ д_ ј_____ и___ т___ и к_____ з_____
С-к-т- л- д- ј-д-т- и-т- т-к- и к-с-л- з-л-а-
---------------------------------------------
Сакате ли да јадете исто така и кисела зелка? 0 I tri--ortz-i--- p----n-kolba---o---enf.I t__ p______ s_ p_____ k_____ s_ s_____I t-i p-r-z-i s- p-ʐ-e- k-l-a- s- s-e-f-----------------------------------------I tri portzii so prʐyen kolbas so syenf.
Са-а-е ли да -ад----и--- та-- и леќа?
С_____ л_ д_ ј_____ и___ т___ и л____
С-к-т- л- д- ј-д-т- и-т- т-к- и л-ќ-?
-------------------------------------
Сакате ли да јадете исто така и леќа? 0 Ka-------l-e--hook ima---?K____ z___________ i______K-k-v z-e-y-n-h-o- i-a-y-?--------------------------Kakov zyelyenchook imatye?
Јад-ш-ли---то--а-а--о-------л--во-и-морк-в-?
Ј____ л_ и___ т___ с_ з__________ и м_______
Ј-д-ш л- и-т- т-к- с- з-д-в-л-т-о и м-р-о-и-
--------------------------------------------
Јадеш ли исто така со задоволство и моркови? 0 K--------l---ch-ok---a-ye?K____ z___________ i______K-k-v z-e-y-n-h-o- i-a-y-?--------------------------Kakov zyelyenchook imatye?
Об---ваш--и д- ја-еш и-то--а-- --пиперк-?
О_______ л_ д_ ј____ и___ т___ и п_______
О-о-а-а- л- д- ј-д-ш и-т- т-к- и п-п-р-и-
-----------------------------------------
Обожаваш ли да јадеш исто така и пиперки? 0 Imaty--l-------?I_____ l_ g_____I-a-y- l- g-r-v-----------------Imatye li gurav?
La plej multaj lingvoj parolataj en la mondo estas tonaj lingvoj.
En la tonaj lingvoj la tonalto estas decida.
Ĝi difinas la signifon de la vortoj aŭ silaboj.
La tono do estas esenca parto de la vorto.
La plej multaj lingvoj parolataj en Azio estas tonaj lingvoj.
Ekzemple la ĉina, la taja kaj la vjetnama apartenas al ili.
Ankaŭ en Afriko ekzistas diversaj tonaj lingvoj.
Multaj indiĝenaj lingvoj de Ameriko ankaŭ estas tonaj lingvoj.
La hindeŭropaj lingvoj enhavas ĝenerale nur tonajn erojn.
Tio koncernas la svedan aŭ la serban ekzemple.
La nombro de tonaltoj variiĝas laŭ la lingvoj.
En la ĉina distingiĝas kvar malsamaj tonoj.
La silabo
ma
do povas havi kvar signifojn.
Tiuj estas
patrino
,
kanabo
,
ĉevalo
kaj
skoldi
.
Interese estas ke la tonaj lingvoj ankaŭ efikas al nia aŭdkapablo.
Tion montris esploroj pri la absoluta aŭdkapablo.
La absoluta aŭdkapablo estas la kapablo ekzakte identigi la aŭditajn tonojn.
En Eŭropo kaj Nordameriko tre maloftas la absoluta aŭdkapablo.
Malpli ol 1 el 10 000 personoj havas ĝin.
Malsamas ĉe la denaskaj ĉinparolantoj.
Tie havas naŭoble pli da homoj tiun apartan kapablon.
Ni ĉiuj havis la absolutan aŭdkapablon kiam ni estis etinfanoj.
Ni ja bezonas ĝin por lerni ĝuste paroli.
Sed ĝin bedaŭrinde poste perdas la plej multaj homoj.
Kompreneble la tonaltoj ankaŭ gravas en la muziko.
Tio aparte validas por la kulturoj parolantaj tonan lingvon.
La melodion ili devas tre precize respekti.
Se ne, bela amkanto iĝas sensenca kantaĵo!