Мен-р--а-ды -олугу--ен------д-м.
М__ р______ т_____ м____ о______
М-н р-м-н-ы т-л-г- м-н-н о-у-у-.
--------------------------------
Мен романды толугу менен окудум. 0 ok-uo___o-u-----okuu
Ме- муну у-у---а---ы------н-м--у-укт-м.
М__ м___ у___ ж______ - м__ м___ у_____
М-н м-н- у-у- ж-т-м-н - м-н м-н- у-т-м-
---------------------------------------
Мен муну угуп жатамын - мен муну уктум. 0 t--ünüüt______t-ş-n-ü-------tüşünüü
М-н м-ну ал-- ---е--- - --- м----а--п--ел-им.
М__ м___ а___ к______ - м__ м___ а___ к______
М-н м-н- а-ы- к-л-м-н - м-н м-н- а-ы- к-л-и-.
---------------------------------------------
Мен муну алып келемин - мен муну алып келдим. 0 tüş---üt______t-ş-n-ü-------tüşünüü
М-- --н--ал-п к---м --ме- м--- ---- -е--им.
М__ м___ а___ к____ - м__ м___ а___ к______
М-н м-н- а-ы- к-л-м - м-н м-н- а-ы- к-л-и-.
-------------------------------------------
Мен муну алып келем - мен муну алып келдим. 0 tüşü--üt______t-ş-n-ü-------tüşünüü
М-н-м--у-сат-п-а--м-н - -ен м--у ----- --д-м.
М__ м___ с____ а_____ - м__ м___ с____ а_____
М-н м-н- с-т-п а-а-ы- - м-н м-н- с-т-п а-д-м-
---------------------------------------------
Мен муну сатып аламын - мен муну сатып алдым. 0 Men tü-ünd--.M__ t________M-n t-ş-n-ü-.-------------Men tüşündüm.
Мен м-ну ----- - ме---у-- --тк---ү-.
М__ м___ к____ - м__ м___ к_________
М-н м-н- к-т-м - м-н м-н- к-т-ө-м-н-
------------------------------------
Мен муну күтөм - мен муну күткөнмүн. 0 M-n t-şündü-.M__ t________M-n t-ş-n-ü-.-------------Men tüşündüm.
Оқу кезінде көп тілді адамдар еш байқаусыз бәрін ана тіліне аударады.
Бұл толықтай өздігінен орын алады, оқып отырған адам оны байқамайды.
Ми ілеспе аудармашы сияқты жұмыс істейді деп айтуға да болады.
Бірақ ол бәрін аудармайды!
Зерттеулер мидың ішінде орнатылған сүзгі бар екенін көрсетті.
Бұл сүзгі нені аудару, нені аудармау керектігін шешеді.
Бұл сүзгі белгілі бір сөздерді елемейтін сияқты.
Негативті сөздер ана тіліне аударылмайды.
Эксперимент жүргізу үшін зерттеушілер қытай тілінің иелерін таңдады.
Олардың барлығы екінші шет тілі ретінде ағылшын тілінде сөйлейді.
Бұл адамдар бірнеше ағылшын сөздерін бағалау керек еді.
Бұл сөздер әртүрлі эмоционалды мазмұнға ие еді.
Олардың арасында жағымды, негативті және бейтарап сөздер де болды.
Зерттеушілер эксперимент барысында қатысушылардың миларын зерттеген.
Яғни, олар мидың электрлік белсенділігін анықтаған.
Осылайша, олар мидың қалай жұмыс істейтінін біле алады.
Сөздерді аудару кезінде белгілі бір сигналдар пайда болады.
Олар мидың белсенді екенін көрсетеді.
Алайда негативті сөздер кезінде, қатысушылардың миы ешқандай белсенділік танытпаған.
Тек жағымды немесе бейтарап сөздер ғана аударылған.
Бұл құбылыстың себебін ғалымдар әлі білмейді.
Теория тұрғысынан алғанда, ми барлық сөздерді бірдей өңдеу керек еді.
Мүмкін, сүзгі әрбір сөзді қысқаша тексеріп шығатын шығар.
Екінші тілде оқылған кезде, ол сөздерге талдау жасалынған.
Сөз негативті болған кезде, ми бұғатталады.
Ол сөздің ана тіліндегі баламасын таба алмайды.
Адамдар сөздерге сезімтал келеді.
Мүмкін, осылайша ми эмоционалды соққыдан қорғанғысы келетін шығар...