Тілашар

kk Отбасы   »   ad Унагъо

2 [екі]

Отбасы

Отбасы

2 [тIу]

2 [tIu]

Унагъо

Unago

Аударманы қалай көргіңіз келетінін таңдаңыз:   
Kazakh Adyghe Ойнау Көбірек
ата тэ---ъ т_____ т-т-ж- ------ тэтэжъ 0
Unago U____ U-a-o ----- Unago
әже н-н-жъ н_____ н-н-ж- ------ нэнэжъ 0
Un--o U____ U-a-o ----- Unago
олар ар----х----фы-ъ---р-- (б--л-ф---) а___ (__________ а___ (__________ а-р- (-ъ-л-ф-г-) а-р- (-з-л-ф-г-) --------------------------------- аррэ (хъулъфыгъ) аррэ (бзылъфыгъ) 0
tje-jezh t_______ t-e-j-z- -------- tjetjezh
әке т_ т- -- ты 0
t----e-h t_______ t-e-j-z- -------- tjetjezh
ана н- н_ н- -- ны 0
t-et-ezh t_______ t-e-j-z- -------- tjetjezh
олар а-р---хъулъфы-ъ)--р-э ----л---гъ) а___ (__________ а___ (__________ а-р- (-ъ-л-ф-г-) а-р- (-з-л-ф-г-) --------------------------------- аррэ (хъулъфыгъ) аррэ (бзылъфыгъ) 0
nj-n-e-h n_______ n-e-j-z- -------- njenjezh
ұл к-о к__ к-о --- къо 0
nje-je-h n_______ n-e-j-z- -------- njenjezh
қыз п--у п___ п-ъ- ---- пхъу 0
nje--ezh n_______ n-e-j-z- -------- njenjezh
олар а-р- (-----фы--)--ррэ (б-ы--фы--) а___ (__________ а___ (__________ а-р- (-ъ-л-ф-г-) а-р- (-з-л-ф-г-) --------------------------------- аррэ (хъулъфыгъ) аррэ (бзылъфыгъ) 0
ar-je (--lfy---a-rje (bz-l--g) a____ (_______ a____ (________ a-r-e (-u-f-g- a-r-e (-z-l-y-) ------------------------------ arrje (hulfyg) arrje (bzylfyg)
аға / іні ш- ш_ ш- -- шы 0
arr-- (--l---)---r---(-zyl-y-) a____ (_______ a____ (________ a-r-e (-u-f-g- a-r-e (-z-l-y-) ------------------------------ arrje (hulfyg) arrje (bzylfyg)
әпке / сіңлі / қарындас шыпхъу ш_____ ш-п-ъ- ------ шыпхъу 0
a-rj- --ul--g---r-je-(--yl-y-) a____ (_______ a____ (________ a-r-e (-u-f-g- a-r-e (-z-l-y-) ------------------------------ arrje (hulfyg) arrje (bzylfyg)
олар арр- --ъ-лъф---)--рр- (бзы---ыгъ) а___ (__________ а___ (__________ а-р- (-ъ-л-ф-г-) а-р- (-з-л-ф-г-) --------------------------------- аррэ (хъулъфыгъ) аррэ (бзылъфыгъ) 0
t- t_ t- -- ty
аға а--ш----эш а____ а___ а-э-, а-э- ---------- атэш, анэш 0
-y t_ t- -- ty
тәте а-э--п---,----ш-пхъу а_________ а________ а-э-ы-х-у- а-э-ы-х-у -------------------- атэшыпхъу, анэшыпхъу 0
t- t_ t- -- ty
олар ар-- (х--л--ы--) -р---(бзылъ-ы--) а___ (__________ а___ (__________ а-р- (-ъ-л-ф-г-) а-р- (-з-л-ф-г-) --------------------------------- аррэ (хъулъфыгъ) аррэ (бзылъфыгъ) 0
n- n_ n- -- ny
Біз бір отбасымыз. Т--–--ы-н-гъ-. Т_ – т________ Т- – т-у-а-ъ-. -------------- Тэ – тыунагъу. 0
n- n_ n- -- ny
Отбасы кішкентай емес. Т- ----а-ъ- -I-кIоп. Т_ т_______ ц_______ Т- т-у-а-ъ- ц-ы-I-п- -------------------- Тэ тиунагъо цIыкIоп. 0
-y n_ n- -- ny
Отбасы үлкен. Тэ ------ъ--ин-. Т_ т_______ и___ Т- т-у-а-ъ- и-ы- ---------------- Тэ тиунагъо ины. 0
arrj----ul-y-- ar--e (--ylf--) a____ (_______ a____ (________ a-r-e (-u-f-g- a-r-e (-z-l-y-) ------------------------------ arrje (hulfyg) arrje (bzylfyg)

Бәріміз «африканша» сөйлейміз бе?

Кез келгеніміз Африкада болғанымыз жоқ. Алайда, әр тіл Африкада болған сияқты! Қалай дегенде де, кей ғалымдардың пікірі осындай. Олардың ойынша, тілдердің бәрі Африкадан шыққан. Олар кейінірек сол жақтан бүкіл әлемге тараған. Жалпы саны 6000 астам түрлі тіл бар. Дегенмен, олардың көбінің африкалық тегі бар. Зерттеушілер тіл фонемаларын бір-бірімен салыстырған болатын. Фонема дегеніміз - сөз мағыналарын ажыратушы құрал ретінде қарастырылатын, тілдің ең кішкентай бірлігі. Егер фонема өзгеріске ұшыраса, сөздің мағынасы да бірге өзгереді. Мұны ағылшын тілінің бір мысалымен түсіндіруге болады. Ағылшын тіліндегі dip және tip сөздері әртүрлі мағына береді. Яғни, ағылшын тіліндегі /d/ және /t/ әр түрлі фонема болып табылады. Бұл фонетикалық алуантүрлілік Африка тілдерінде ең көп байқалады. Бірақ Африкадан қашықтаған сайын, ол азая бастайды. Зерттеушілер өз тезистерінің дәлелін дәл осы деп біледі. Себебі, популяция кеңейген сайын біртекті бола береді. Олардың сыртқы шекараларында генетикалық алуантүрлілік азаяды. Бұл «қоныс аударушылардың» санының азайып бара жатқандығына да байланысты. Қоныс аударушы ген қаншалықты азайса, популяция да соғұрлым біртекті бола бастайды. Мүмкін ген комбинацияларының саны азаяды. Осының салдарынан көшіп келген популяцияның мүшелері ұқсас бола бастайды. Ғалымдар бұны “негіз салушы эффектісі” деп атайды. Адамдар Африкадан көшкен кезде, өздерімен бірге тілдерін де көшіріп әкетті. Алайда, онсыз да аз қоныс аударушы өздерімен бірге көп фонема әкете алмады. Осылайша, уақыт өте келе жекелеген тілдер бір-біріне ұқсас бола бастады. Homo sapiens Африкадан шыққандығы дәлелденген сияқты. Бұл олардың тілдеріне де қатысты ма?