Тілашар

kk Отбасы   »   ad Унагъо

2 [екі]

Отбасы

Отбасы

2 [тIу]

2 [tIu]

Унагъо

Unago

Аударманы қалай көргіңіз келетінін таңдаңыз:   
Kazakh Adyghe Ойнау Көбірек
ата тэ--жъ т_____ т-т-ж- ------ тэтэжъ 0
Unago U____ U-a-o ----- Unago
әже нэ-эжъ н_____ н-н-ж- ------ нэнэжъ 0
Una-o U____ U-a-o ----- Unago
олар а--э-(--ул-ф---) --р---бзы--фы-ъ) а___ (__________ а___ (__________ а-р- (-ъ-л-ф-г-) а-р- (-з-л-ф-г-) --------------------------------- аррэ (хъулъфыгъ) аррэ (бзылъфыгъ) 0
tj-tj-zh t_______ t-e-j-z- -------- tjetjezh
әке т- т_ т- -- ты 0
tj----zh t_______ t-e-j-z- -------- tjetjezh
ана н_ н- -- ны 0
tjet--zh t_______ t-e-j-z- -------- tjetjezh
олар а--э (хъ-л-фы-ъ--а--- (-з-лъфы-ъ) а___ (__________ а___ (__________ а-р- (-ъ-л-ф-г-) а-р- (-з-л-ф-г-) --------------------------------- аррэ (хъулъфыгъ) аррэ (бзылъфыгъ) 0
n-en--zh n_______ n-e-j-z- -------- njenjezh
ұл къо к__ к-о --- къо 0
njen--zh n_______ n-e-j-z- -------- njenjezh
қыз п--у п___ п-ъ- ---- пхъу 0
n--n--zh n_______ n-e-j-z- -------- njenjezh
олар а-рэ--х---ъф---) -р---(---лъф-гъ) а___ (__________ а___ (__________ а-р- (-ъ-л-ф-г-) а-р- (-з-л-ф-г-) --------------------------------- аррэ (хъулъфыгъ) аррэ (бзылъфыгъ) 0
a-r-- (---fy---arr-e (bz-lf--) a____ (_______ a____ (________ a-r-e (-u-f-g- a-r-e (-z-l-y-) ------------------------------ arrje (hulfyg) arrje (bzylfyg)
аға / іні ш_ ш- -- шы 0
ar-je (------)--rrje-(b-yl--g) a____ (_______ a____ (________ a-r-e (-u-f-g- a-r-e (-z-l-y-) ------------------------------ arrje (hulfyg) arrje (bzylfyg)
әпке / сіңлі / қарындас шыпхъу ш_____ ш-п-ъ- ------ шыпхъу 0
ar--e ---lfy-- ar-----bz-l--g) a____ (_______ a____ (________ a-r-e (-u-f-g- a-r-e (-z-l-y-) ------------------------------ arrje (hulfyg) arrje (bzylfyg)
олар арр---х---ъфыг-)--рр--(бзыл-ф-г-) а___ (__________ а___ (__________ а-р- (-ъ-л-ф-г-) а-р- (-з-л-ф-г-) --------------------------------- аррэ (хъулъфыгъ) аррэ (бзылъфыгъ) 0
-y t_ t- -- ty
аға ат-ш, ан-ш а____ а___ а-э-, а-э- ---------- атэш, анэш 0
-y t_ t- -- ty
тәте а---ы----, а----пх-у а_________ а________ а-э-ы-х-у- а-э-ы-х-у -------------------- атэшыпхъу, анэшыпхъу 0
-y t_ t- -- ty
олар а-----хъул-ф--ъ)--ррэ --з--ъ-ы--) а___ (__________ а___ (__________ а-р- (-ъ-л-ф-г-) а-р- (-з-л-ф-г-) --------------------------------- аррэ (хъулъфыгъ) аррэ (бзылъфыгъ) 0
-y n_ n- -- ny
Біз бір отбасымыз. Т- –--ыун---у. Т_ – т________ Т- – т-у-а-ъ-. -------------- Тэ – тыунагъу. 0
n- n_ n- -- ny
Отбасы кішкентай емес. Тэ т-ун-г-- ц-ыкIо-. Т_ т_______ ц_______ Т- т-у-а-ъ- ц-ы-I-п- -------------------- Тэ тиунагъо цIыкIоп. 0
-y n_ n- -- ny
Отбасы үлкен. Тэ--иу---------. Т_ т_______ и___ Т- т-у-а-ъ- и-ы- ---------------- Тэ тиунагъо ины. 0
arrje (-ulfyg------e -b--l-y-) a____ (_______ a____ (________ a-r-e (-u-f-g- a-r-e (-z-l-y-) ------------------------------ arrje (hulfyg) arrje (bzylfyg)

Бәріміз «африканша» сөйлейміз бе?

Кез келгеніміз Африкада болғанымыз жоқ. Алайда, әр тіл Африкада болған сияқты! Қалай дегенде де, кей ғалымдардың пікірі осындай. Олардың ойынша, тілдердің бәрі Африкадан шыққан. Олар кейінірек сол жақтан бүкіл әлемге тараған. Жалпы саны 6000 астам түрлі тіл бар. Дегенмен, олардың көбінің африкалық тегі бар. Зерттеушілер тіл фонемаларын бір-бірімен салыстырған болатын. Фонема дегеніміз - сөз мағыналарын ажыратушы құрал ретінде қарастырылатын, тілдің ең кішкентай бірлігі. Егер фонема өзгеріске ұшыраса, сөздің мағынасы да бірге өзгереді. Мұны ағылшын тілінің бір мысалымен түсіндіруге болады. Ағылшын тіліндегі dip және tip сөздері әртүрлі мағына береді. Яғни, ағылшын тіліндегі /d/ және /t/ әр түрлі фонема болып табылады. Бұл фонетикалық алуантүрлілік Африка тілдерінде ең көп байқалады. Бірақ Африкадан қашықтаған сайын, ол азая бастайды. Зерттеушілер өз тезистерінің дәлелін дәл осы деп біледі. Себебі, популяция кеңейген сайын біртекті бола береді. Олардың сыртқы шекараларында генетикалық алуантүрлілік азаяды. Бұл «қоныс аударушылардың» санының азайып бара жатқандығына да байланысты. Қоныс аударушы ген қаншалықты азайса, популяция да соғұрлым біртекті бола бастайды. Мүмкін ген комбинацияларының саны азаяды. Осының салдарынан көшіп келген популяцияның мүшелері ұқсас бола бастайды. Ғалымдар бұны “негіз салушы эффектісі” деп атайды. Адамдар Африкадан көшкен кезде, өздерімен бірге тілдерін де көшіріп әкетті. Алайда, онсыз да аз қоныс аударушы өздерімен бірге көп фонема әкете алмады. Осылайша, уақыт өте келе жекелеген тілдер бір-біріне ұқсас бола бастады. Homo sapiens Африкадан шыққандығы дәлелденген сияқты. Бұл олардың тілдеріне де қатысты ма?