Т-к, я -ови-ен / по----а-руха----.
Т___ я п______ / п______ р________
Т-к- я п-в-н-н / п-в-н-а р-х-т-с-.
----------------------------------
Так, я повинен / повинна рухатися. 0 SportS____S-o-t-----Sport
У-н--ому-м-ст--- фут-оль-ий -т--і-н.
У н_____ м____ є ф_________ с_______
У н-ш-м- м-с-і є ф-т-о-ь-и- с-а-і-н-
------------------------------------
У нашому місті є футбольний стадіон. 0 Ta-, y- p-vyn-- --p-v--na---kh-t-sy-.T___ y_ p______ / p______ r__________T-k- y- p-v-n-n / p-v-n-a r-k-a-y-y-.-------------------------------------Tak, ya povynen / povynna rukhatysya.
Є--а-------ейн - с----.
Є т____ б_____ і с_____
Є т-к-ж б-с-й- і с-у-а-
-----------------------
Є також басейн і сауна. 0 T-k--------yn-- - --v-nna ruk---y-ya.T___ y_ p______ / p______ r__________T-k- y- p-v-n-n / p-v-n-a r-k-a-y-y-.-------------------------------------Tak, ya povynen / povynna rukhatysya.
І---м-с-е д-я-го--фу.
І є м____ д__ г______
І є м-с-е д-я г-л-ф-.
---------------------
І є місце для гольфу. 0 Y- ----zhu do-s-or----oh--k-ubu.Y_ k______ d_ s__________ k_____Y- k-o-z-u d- s-o-t-v-o-o k-u-u---------------------------------YA khodzhu do sportyvnoho klubu.
Н-м-ц-ка -оман-а гр-є-----и--нг-і-с--ої.
Н_______ к______ г___ п____ а___________
Н-м-ц-к- к-м-н-а г-а- п-о-и а-г-і-с-к-ї-
----------------------------------------
Німецька команда грає проти англійської. 0 My-------o-- f-tb--.M_ h______ u f______M- h-a-e-o u f-t-o-.--------------------My hrayemo u futbol.
Хто вигр-є?
Х__ в______
Х-о в-г-а-?
-----------
Хто виграє? 0 My-h-a---o-u -ut-o-.M_ h______ u f______M- h-a-e-o u f-t-o-.--------------------My hrayemo u futbol.
Я н--зна-.
Я н_ з____
Я н- з-а-.
----------
Я не знаю. 0 M- h------ u fu-bo-.M_ h______ u f______M- h-a-e-o u f-t-o-.--------------------My hrayemo u futbol.
А----р-з--е-ь-і-.
А_____ з Б_______
А-б-т- з Б-л-г-ї-
-----------------
Арбітр з Бельгії. 0 In-di my --avaye-o.I____ m_ p_________I-o-i m- p-a-a-e-o--------------------Inodi my plavayemo.
იშვიათად გამოყენებული სიტყვები უფრო ხშირად იცვლება, ვიდრე სიტყვები, რომლებიც ხშირად გამოიყენება.
ეს შეიძლება ევოლუციის კანონით აიხსნას.
საერთო გენები ნაკლებად იცვლებიან დროთა განმავლობაში.
ისინი ფორმით უფრო სტაბილურები არიან.
და როგორც ჩანს, სიტყვების შემთხვევაშიც ასეა!
ინგლისური ზმნები შეფასდა კვლევაში.
ამ კვლევაში ზმნის თანამედროვე ფორმები ძველ ფორმებს შედარდა.
ინგლისურში ათი ყველაზე ხშირად გამოყენებული ზმნა არაწესიერი ზმნებია.
დანარჩენი ზმნების უმრავლესობა წესიერი ზმნებია.
მაგრამ შუა საუკუნეებში ზმნების უმრავლესობა ჯერ კიდევ არაწესიერი ზმნები იყო.
ამგვარად, არაწესიერი ზმნები, რომლებიც იშვიათად გამოიყენებოდა, წესიერზმნებად იქცა.
300 წელიწადში ინგლისურში არაწესიერი ზმნები თითქმის აღარ იარსებებს.
სხვა კვლევები ასევე უჩვენებს, რომ ენების შერჩევა ხდება ისე, როგორც გენების.
მკვლევარებმა ერთმანეთს შეადარეს ხშირად გამოყენებული სიტყვები სხვადასხვა ენებიდან.
პროცესის მიმდინარეობისას მათ აირჩიეს მსგავსი სიტყვები, რომლებიც ერთიდაიგივეს გამოხატავს.
ამის მაგალითია სიტყვები:
water, Wasser, vatten.
სიტყვებს აქვს ერთიდაიგივე ფუძე და ამიტომ ძალიან გავს ერთმანეთს.
რადგან ისინი უმნიშვნელოვანესი/საბაზისო სიტყვებია, ისინი ყველა ენაში ხშირად იხმარება.
ამ გზით ისინი ინარჩუნებს ფორმას - და დღემდე არ შეცვლილა.
ნაკლებად მნიშვნელოვანი სიტყვები გაცილებით სწრაფად იცვლებიან.
და სამაგიეროდ ხდება მათი სხვა სიტყვებით ჩანაცვლება.
იშვიათად გამოყენებული სიტყვები ამ გზით ახდენს საკუთარი თავის დიფერენცირებას სხვადასხვა ენებში.
თუ რატომ იცვლება იშვიათად გამოყენებული სიტყვები, გაურკვეველია.
შესაძლებელია, ისინი ხშირად გამოიყენება არასწორად, ან არასწორად გამოითქმის.
ამის მიზეზი ის ფაქტია, რომ მოლაპარაკეები მათ არ იცნობენ.
მაგრამ შეიძლება უმნიშვნელოვანესი სიტყვები ყოველთვის ერთნაირი უნდა იყოს.
რადგან მათი სწორად გაგება მხოლოდ ამ შემთხვევაშია შესაძლებელი.
ხოლო სიტყვები იმისათვის არსებობს, რომ ისინი გასაგები იყოს...