Тілашар

Тілдер мен мақал-мәтелдер

Мақал-мәтелдер әрбір тілде бар. Мақал-мәтелдер ұлттық болмыстың маңызды бөлігі болып табылады. Мақал-мәтелдер елдің құндылықтары мен нормаларын көрсетеді. Олардың құрылымы жалпыға белгілі, әрі анық, яғни өзгермейді. Мақал-мәтелдердің бәрі қысқа әрі нұсқа. Оларда метафоралар жиі қолданылады. Көптеген мақал-мәтелдер поэтикалық құрылымға да ие. Мақал-мәтелдердің көпшілігі кеңес немесе мінез-құлық ережелерін береді. Кейбір мақал-мәтелдерде нақты сын айтылады. Сондай-ақ, мақал-мәтелдерде стереотиптер де жиі қолданылады. Яғни, жекелеген елдерге немесе халықтарға тән белгілер туралы жиі айтылады. Мақал-мәтелдердің тарихы ежелден бастау алады. Тіпті, Аристотельдің өзі оларды мақтап, оларды қысқа философиялық шығармалар деп атаған. Риторика мен әдебиетте олар маңызды стилистикалық құрал болып табылады. Олар әрқашан өзекті болып қала беретіндіктерімен ерекшеленеді. Лингвистикада оларды жеке пән зерттейді. Көптеген мақал-мәтелдердің бірнеше тілдегі баламалары бар. Оның үстіне, олардың лексикалық құрамы да бір-біріне ұқсас болуы мүмкін. Әр түрлі тілде сөйлейтін адамдар бірдей сөздерді қолданады. Bellende Hunde beißen nicht, Perro que ladra no muerde. (DE-ES) Ал, кейбір мақал-мәтелдердің семантикасы ұқсас болады. Яғни, бір мағына әртүрлі сөздермен берілген. Appeler un chat un chat, Dire pane al pane e vino al vino. (FR-IT) Осылайша, біз мақал-мәтелдер арқылы басқа халықтар мен мәдениеттерді түсіне аламыз. Ең қызығы, бүкіл әлемге тараған мақал-мәтелдер бар. Олар адам өміріндегі «басты» тақырыптарды қозғайды. Осылайша, бұл мақал-мәтелдер жалпыға ортақ тәжірибені сипаттайды. Олар біз қай тілде сөйлесек те, бәріміздің бірдей екендігімізді көрсетеді!