Тілашар

Креол тілдері

Неміс тілі Тынық мұхитының оңтүстігінде де қолданылатындығын білесізбе? Бұл шынымен солай! Папуа-Жаңа Гвинея мен Австралияның бір бөлігінде унзердойч тілі қолданылады. Бұл креол тілі. Креол тілдері әртүрлі тілдердің байланысуынан пайда болады. Яғни, бірнеше әртүрлі тіл бір-бірімен кездескен кезде. Дегенмен, креол тілдерінің көпшілігі жойылып кеткен. Алайда, әлемнің 15 миллион адамы әлі де креол тілінде сөйлеседі. Креол тілдері әрқашан да ана тілі болады. Пиджин тілдеріне ондай қасиет тән емес. Пиджин тілдері өте қысқартылған тілдік форма болып табылады. Олар өте қарапайым қарым-қатынастар үшін ғана қолданылады. Көптеген креол тілдері отарлау кездерінде пайда болған. Сондықтан да, көбінесе креол тілдері еуропалық тілдерге негізделген. Креол тілінің тағы да бір белгісі - ол оның шектеулі сөздік қоры. Креол тілдерінің де өзіндік дыбыстық сөйлеуі бар. Креол тілдерінің грамматикасы өте қарапайым. Креол тілінде сөйлеушілер күрделі ережелерді тіпті елемейді де. Әрбір креол тілі - ұлттық болмыстың маңызды құрамдас бөлігі. Сол себепті креол тілінде де көптеген әдебиеттер бар. Тіл мамандары үшін креол тілдері ерекше қызығушылық тудырады. Өйткені олар, тілдердің қалай пайда болып, қалай жойылатындығын көрсетеді. Осылайша, креол тілдері арқылы тілдің даму үдерісін зерттеуге болады. Сонымен қатар, олар тіл өзгеріске ұшырайтынын және бейімделе алатынын дәлелдейді. Креол тілдерін зерттейтін пән креолистика деп аталады. Креол тіліндегі ең танымал сөздердің бірі Ямайкадан шыққан. Оны Боб Марли бүкіл әлемге әйгілі етті - сіз оны танисыз ба? Оның сөзі: No woman , no cry ! (= No, woman, don't cry!!)