Тілашар

Таңба - тіл ретінде

Бір-бірін түсіну үшін, адамдар тілдерді ойлап тапты. Дәл сол секілді, керең‑мылқау және есту қабілеті нашар адамдардың да өз тілдері бар. Бұл ым-ишараттар тілі, барлық керең-мылқау адамдардың негізгі тілі. Ол таңбалар әдіс-тәсілдерден құралған. Бұл визуалдық тіл болып табылады, яғни «көзге көрінетін тіл». Кез-келген елдің адамдары таңбалар тілін түсіне алады ма? Жоқ, таңбалардың да түрлі ұлттық тілдері бар. Әр елдің өзіндік ым-ишарат тілі бар. Оған елдің өркениеті әсер етеді. Өйткені, тілдің дамуы әрқашан да мәдениетпен бірге жүреді. Бұл сөйленетін тілдерге де қатысты. Дегенмен, халықаралық ым-ишараттар тілі бар. Бірақ оның таңбалары біршама күрделі. Әйтсе де, ұлттық ым-ишарат тілдері ұқсас келеді. Таңбалардың көбі – икондық. Олар өздері көрсететін нысандардың пішініне ұқсас болады. Ең жиі кездесетін ым-ишараттар тілі American Sign Language (американдық ым-ишараттар тілі) болып табылады. Ым-ишараттар тілдері толыққанды тіл деп танылады. Олардың өзіндік грамматикасы бар. Ол кәдімгі тілдің грамматикасынан өзгеше. Сондықтан да, ым-ишараттар тілдерін сөзбе-сөз аударуға болмайды. Дегенмен де, ым-ишараттар тілдерінің аудармашылары да бар. Ым-ишараттар тілінде ақпарат қатарласа беріледі. Яғни, жалғыз ғана таңба толық бір сөйлемді бере алады. Ым-ишараттар тілінде де диалектілер болады. Кейбір таңбалардың белгілі бір аймаққа ғана тән ерекшеліктері бар. Әрбір ым-ишараттар тілінің өзіндік интонациясы мен сөйлем әуені болады. Ым-ишараттар тілінде де, біздің акцент шыққан тегімізді көрсетеді!