Тілашар

Бір тіл, көптеген вариация

Біз бір тілде сөйлеген кездің өзінде де, көп тілде сөйлейміз. Себебі, ешқандай тіл жабық жүйе болып табылмайды. Әрбір тілде көптеген түрлі деңгей болады. Тіл – бұл тірі жүйе. Сөйлеушілер әрқашан өздерінің әңгімелесушілеріне бейімделеді. Сондықтан, адамдар сөйлейтін тілдерін түрлендіріп отырады. Бұл вариациялар әртүрлі жолмен көрініс табады. Мысалы, әр тілдің тарихы бар. Ол бұрындары өзгерістерге ұшыраған және әлі де ұшырайды. Бұны үлкендер мен жастардың сөйлеу мәнерлерінен байқауға болады. Сондай-ақ, көптеген тілдерде әртүрлі диалектілер бар. Бірақ диалектілерде сөйлейтін көптеген адамдар ортасына бейімделе алады. Кейбір жағдайларда олар жалпы тілде сөйлейді. Әртүрлі қоғамдық топтардың тілдері әртүрлі. Бұған мысал - жастар тілі немесе аңшылар тілі. Жұмыста адамдардың көбі үйдегіден гөрі басқаша сөйлейді. Көбісі жұмыс барысында кәсіби тілді қолданады. Айырмашылықтар ауызша және жазбаша тілдерде де байқалады. Ауызекі сөйлеу тілі жазбашаға қарағанда әлдеқайда оңай. Бұл айырмашылық өте үлкен болуы мүмкін. Жазбаша тіл ұзақ уақыт бойы жиі өзгеріске ұшырамаған. Онда, сөйлеушілер алдымен жазбаша тілді қолдануды үйренуі тиіс. Әйелдер мен ерлердің тілдерінің арасында да айырмашылықтар табылып жатады. Батыс қоғамдарындағы бұл айырмашылық қатты үлкен емес. Дегенмен, әйелдер еркектерге қарағанда мүлдем басқаша сөйлейтін елдер бар. Кейбір мәдениеттерде сыпайылықтың белгілі бір тілдік формасы бар. Сөйлеу - оңай іс емес! Сөйлеу кезінде бір уақытта бірнеше нәрсеге көңіл бөлу керек...