ფრაზა წიგნი

ამერიკის აბორიგენული ენები

ამერიკაში ბევრ სხვადასხვა ენაზე ლაპარაკობენ. ინგლისური უმთავრესი ენაა ჩრდილოეთ ამერიკაში. სამხრეთ ამერიკაში დომინირებს ესპანური და პორტუგალიური. ყველა ეს ენები ამერიკაში ევროპიდან შემოვიდა. კოლონიზაციამდე აქ სხვა ენებზე ლაპარაკობდნენ. ეს ენები ამერიკის აბორიგენულ ენებად არის ცნობილი. ისინი საფუძვლიანად დღემდე არ არის გამოკვლეული. ეს ენები ძალიან მრავალფეროვანია. შეფასებების მიხედვით ჩრდილოეთ ამერიკაში ენათა 60-მდე ოჯახია. სამხრეთ ამერიკაში შეიძლება ენათა 150 ოჯახიც კი იყოს. გარდა ამისა, არსებობს ბევრი იზოლირებული ენა. ამ ენებიდან ერთმანეთისგან ყველა განსხვავდება. მათ მხოლოდ რამდენიმე საერთო სტრუქტურა აქვთ. ამიტომ ამ ენების კლასიფიკაცია რთულია. მათი განსხვავების მიზეზები ამერიკის ისტორიაშია. ამერიკის კოლონიზაცია რამდენიმე საფეხურად მოხდა. პირველი ადამიანები ამერიკაში 10,000-ზე მეტი წლის წინ ჩამოვიდნენ. კონტინენტზე ყველა მოსახლეობამ თავისი ენა ჩამოიტანა. აბორიგენული ენები უფრო მეტად აზიურ ენებს გავს. სიტუაცია ამერიკის უძველესი ენების შესახებ ყველგან ერთნაირი არ არის. ბევრი ადგილობრივი ამერიკული ენა ჯერ კიდევ გამოიყენება სამხრეთ ამერიკაში. გუარანის და კეჩუას მსგავს ენებზე მილიონობით ადამიანი ლაპარაკობს აქტიურად. ამის საპირისპიროდ, ჩრდილოეთ ამერიკის ბევრი ენა თითქმის მკვდარია. ჩრდილოეთ ამერიკის აბორიგენი მოსახლეობის კულტურა დიდი ხნის განმავლობაში იყო შევიწროებული. ამ პროცესში მათი ენები დაიკარგა. მაგრამ მათდამი ინტერესი ბოლო რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში გაიზარდა. არსებობს ბევრი პროგრამა, რომლის მიზანია ამ ენების დაცვა და განვითარება. და ყველაფრის შემდეგ, მათ შესაძლოა ჰქონდეთ მომავალი...